Okul kütüphanelerinin, eğitimde öğrenmeyi destekleyici önemli bir yeri bulunmaktadır. Sağladığı bilgi kaynakları ve hizmetler ile çeşitli konularda öğrencilerin akademik gelişimlerini desteklemekte ve akademik başarılarının artırılmasını sağlamaktadır. Özellikle, eleştirel düşünme, analitik beceriler ve bilgi okuryazarlığı gibi 21. Yüzyılda önemli görülen bilgi, beceri ve yeterliliklerin öğrencilere kazandırılması sürecinde okul kütüphanelerinin etkin rol oynadığı ve öğrenmeyi desteklediği bilinmektedir.

Tarih : 21 Aralık 2019

Saat : 10:00-13:00

Yer : Özel Irmak Okulları Kültür Merkezi
Adres : Cemil Topuzlu Cad. No 100 Caddebostan İstanbul
e-posta : iletisim@okd.org.tr

Not : Katılmak isteyenlerin aşağıdaki bağlantıdaki formu 19 Aralık 2019 tarihine kadar doldurması
önemlidir.

https://forms.gle/BhPZswyrok4gzxmw5

Program :
10:00-10:30 Tanışma
10:30-10:45 Açılış
10:45-11:45 21.YY Öğrenenleri İçin Okul Kütüphanelerinde Bilgi Okuryazarlığı İlke ve Standartları
11:45-12:00 Ara
12:00-13:00 Soru ve Paylaşımlar – Yol Haritası

Okul kütüphanelerinin önemi araştırmacılar tarafından incelenmiş ve özellikle bazı hususlarda daha çok etkili olduğu çalışmalarla tespit edilmiştir. Bu bağlamda, öncelikli husus okul kütüphanelerinin, öğrencilerin çalışmalarını desteklemesidir. Öğrenciler örgün eğitim ile kazandıkları bilgi ve becerileri okul kütüphaneleri aracılığıyla pekiştirebilmektedir. Ders ortamı dışında öğrenmenin devam etmesi için fiziksel olarak kütüphaneden yararlanmanın yanı sıra, kütüphanelerden temin edilebilen kaynaklarla ve diğer bilgi hizmetleri ile hayat boyu öğrenmeyi desteklerler. Böylece kütüphaneler, öğrencilerin zihinsel gelişim süreçlerinde de etkin rol oynayabilmektedir. Analitik ve eleştirel düşünme becerilerinin öğrencilere kazandırılabilmesi, okul kütüphanelerinin başlıca amaçlarındandır. Okul kütüphaneleri, temelde öğrenmeyi öğrenen bir bilgi toplumu oluşturmayı hedeflemektedir. Toplumun temelindeki gençler ise bu kütüphanelerin birincil kullanıcı grubunu oluşturmaktadır. Gençlerin 21. yüzyıl becerilerini kazanabilmeleri, çağdaş toplumlarla rekabet düzeyinin artırılabilmesi açısından önem arz etmektedir.

Teknolojinin de gelişimi ile birlikte artık, sınırsız bir bilgi üretimi gerçekleşmektedir. 21. yüzyılda bireylerin karşı karşıya kaldıkları sorun, bilginin yetersizliği değil, bu sınırsız bilgi içerisinde değerli olan bilgiyi bulmak ve onları kullanmak olmuştur. Dolayısıyla, değişen bilgi ortamları ve gelişen teknoloji, gençlerin bu süreçte bilgi okuryazarı bireyler olarak yetiştirilmelerinin gerekliliğine işaret etmektedir. Bilgi okuryazarlığı; bilgiye ne zaman ve neden ihtiyaç duyulduğunun, bilginin nereden bulunabileceğinin, nasıl değerlendirilebileceğinin ve etik bir biçimde nasıl kullanılabileceğinin bilinmesi olarak tanımlanmaktadır. Bu bağlamda, bilgi okuryazarı bireylerin mevcut bilgi gereksinimini tanımlayabilmesi, bu gereksinimi karşılamak üzere erişebileceği mevcut kaynakların farkında olabilmesi, bu kaynakları doğru stratejilerle arayabilmesi, bulduğu bilgileri zihinsel süzgeçten geçirip doğru kaynakları etkin bir değerlendirme ile seçebilmesi, edindiği bilgileri etik çerçevede yönetebilmesi ve paylaşabilmesi beklenmektedir. Bilgi okuryazarlığı, gelişmekte olan bilgi toplumlarını anlamanın, bu toplumlardaki bilgi akışına aktif bir biçimde katılmanın ve ondan tamamen yararlanabilmenin temeli ve ön şartıdır. Aynı zamanda bilgiye erişimi sağlayan ve toplumun sağlığı, refahı ve esenliği üzerinde gerçek bir etkisi olan güçlü bir toplum aracıdır.

Türkiye, bu değişen dünyanın bir parçasıdır. Türk toplumu bilgi toplumuna dönüşme sürecindedir. İnsan kaynakları, iyi eğitim almış profesyoneller, eğitilmiş ve bilgi ile donanmış vatandaşlar, demokratik ve bilgiye dayalı bir toplumun hayati unsurlarıdırlar. Öğrencilerin bilgi okuryazarlığı düzeylerinin artırılması ise bilgi toplumunun oluşturulmasının önemli bir unsurudur. Bu gereklilikler, okul kütüphanelerinin eğitimde bir araç ve kolaylaştırıcı unsur olmaları konusunda önemli hareket noktalarıdır. Kütüphanelerin toplumsal gelişime katkı sağlamaları ve yaşam boyu öğrenmeyi teşvik eden yerler olarak da etkin olmaları beklenmektedir. Kütüphanelerin bu işlevleri gelişmiş ülkeler tarafından da kabul edilmiş bir husus olmuştur.

T.C. Millî Eğitim Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında gerçekleşen iş birliği protokolü (Kasım 2016) çerçevesinde Bakanlık personellerinin, öğretmenlerin ve öğrencilerin, sanatsal kültürel ve sosyal alanlarda bilgi, beceri ve yeteneklerinin ortaya çıkarılması, estetik zevklerinin geliştirilmesi, desteklenmesi amacıyla gerçekleştirilecek faaliyetlere ilişkin usul ve esaslarda iş birliği sağlanabilmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda, özellikle okul kütüphanelerinin öğrencilerin kültürel, sosyal becerilerinin yanı sıra öğrenme becerilerinin de desteklenmesi hususlarında etkin rol oynadığı kabul edilmiştir. Gelişmiş ülkeler başta olmak üzere kütüphaneler bu becerilerin kazandırılmasında standardizasyon çalışmalarında bulunmakta ve 21. yüzyıl bilgi ve becerilerinin öğrencilere kazandırılmasına sistemsel bir yaklaşım getirmektedir. Türkiye’de ise böyle bir çalışmanın henüz gerçekleştirilmemiş olması önemli bir boşluğa işaret etmektedir. Emsallerinde, bu standartları kütüphanecilik bilimi, eğitim bilimi akademisyenleri ve diğer çalışanlarının mevcut öğrenci profilini göz önünde bulundurarak gerçekleştirdikleri bilinmektedir. Bilgi okuryazarlığı becerilerinin bir standart dahilinde öğrencilere kazandırılması, 21. yüzyıl becerileri odağında pek çok yetkinlik ve becerilerin de kazandırılması ve yalnızca resmi eğitimle sınırlı kalmayıp, öğrencilerin yaşam boyu öğrenme becerilerine de katkı sağlayacağı göz ardı edilmemesi gereken bir gerçektir. Bu amaçla, Okul Kütüphanecileri Derneği, eğitimciler, kütüphaneciler ve akademisyenlerden oluşan bir çalışma grubu ile bir yılı aşkın bir zaman diliminde ulusal bir bilgi okuryazarlığı standart çalışması içinde bulunmuştur. Bu çalışmaların sonucunda “21. Yüzyıl Öğrenenleri için Okul Kütüphanelerinde Bilgi Okuryazarlığı İlke ve Standartları” oluşturulmuştur.

21. Yüzyıl Öğrenenleri İçin Standartlar

Okuma dünyaya açılan penceredir.

Okuma öğrenme, kişisel gelişim ve zevk için temel beceridir. Öğrencilerin bütün içeriklerde ve formatlarda ki ( resim, video, basılı v.b.) yazıyı anlayabilme ve okuyabilme derecesi yaşamdaki
ve okuldaki başarının temel göstergesidir.

Yaşamboyu öğrenme becerisinde okuma; içerik ve çözümden daha çok yeni anlayışların açıklanmasında ve gelişmesinde önemlidir.

Sorgulama öğrenmenin çerçevesini belirler.

Bağımsız öğrenenler olabilmek için öğrenciler sadece yetenek değil aynı zamanda becerilerini kendi sorumlukları ve stratejileri doğrultusunda kullanma yetkinliklerini kazanmalıdırlar. Bu dört unsur öğrencinin karışık bilginin doğası ile baş etmesini sağlar.

Bilginin kullanımında etik davranış öğretilmelidir

Gelişen evrensel bilgi dünyasında öğrenciler, farklı bakış açılarını aramada ve bunları bir araya getirmede etik, sorumlu ve prensiplere uygun olarak bilgi toplamaları ve kullanmaları
öğretilmelidir.

Teknolojik beceriler gelecekte işe alımlarda çok önemli olacaktır.

Bugünün öğrencileri hem şimdi hem de gelecekte öğrenmenin önemli aracı olarak teknolojiyi kullanmayı sağlayacak bilgi becerilerini geliştirmelidir.
Eşit yararlanma eğitimin anahtarıdır.
Bütün çocuklar kitaplara, bilgiye ve bilgi teknolojisine güvenli ve yardımcı bir çevrede eşit erişimi hak eder.

Bilgi okuryazarlığının tanımı kaynakların ve teknolojilerin sahip olduğu değişimle çok
daha karmaşık oldu.

Bilgi okuryazarlığı bilgiyi bulmak için başvuru kaynaklarını kullanmanın tanımından ileriye gitmiştir.
Dijital, görsel, metinsel ve teknolojik gibi çeşitli okuryazarlıklar bu yüzyıl içindeki önemli becerilerinden biri olarak bilgi okuryazarlığında birleştiler.
Bilginin devam eden büyümesi bütün bireylerin kendi kendilerine öğrenmelerini sağlayacak düşünce becerilerini elde etmesini ister.
Öğrencilerimizin ulaşabileceği bilgi miktarı bilgiyi etkin ve uygun bir şekilde seçme, kullanma ve değerlendirme becerileri elde edilmesini gerektirir.

Öğrenmenin sosyal bir içeriği vardır.

Öğrenme, diğer öğrenenlerle paylaşma ve birlikte öğrenme olanakları ile arttırılır. Öğrencileri hem teknoloji, hem de yüzyüze, birlikte öğrenme ve bilgi paylaşma becerilerini geliştirmelidirler.

Okul kütüphaneleri öğrenme becerilerinin gelişmesinde temeldirler.

Okul kütüphaneleri, sıcak, güvenli ve teşvik edici ortamlarda öğrenme kaynaklarına ve donanıma eşit fiziksel ve entelektüel erişimi sağlar. Okul kütüphanecileri 21. Yüzyılın gereksinim duyduğu zorunlu öğrenme becerilerini geliştirmede öğretimi, öğrenme stratejilerini kullanmada okul üyeleri ile işbirliği yaparlar. Milli Eğitim Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında imzalanan 12 Eylül 2019 tarihli protokol çerçevesinde “kütüphanelerin de eğitim ortamı olarak daha etkin kullanılmasının önünün açıldığı”, Sayın Milli Eğitim Bakanımız Ziya Selçuk’un “Kütüphanelerimizde, eğitimde drama, masal anlatımı, zeka oyunları, okuma kültürü ve benzeri faaliyetlerin yürütülmesi için ciddi bir ortam var. Bunu değerlendirmek istiyoruz. Eğitim öğretimi sınıfın biraz dışına taşımak istiyoruz. Bir hayat sahnesi olarak gördüğümüz dünyayı eğitim ortamları olarak da değerlendirmek istiyoruz. Öğrenci ve öğretmenlerimizin okul dışında da yeni birtakım çalışmalara başlamalarını önemsiyoruz.” değerlendirmesinde bulunmuştur. İmzalan protokol ile etkin ve kullanışlı okul kütüphanelerin yaygınlaştırılması, eğitimin ayrılmaz bir parçası olmasının sağlanması, okul – halk kütüphanesi işbirliğinin pekiştirilmesi, bilgi okuryazarı bireylerin yetişmesine katkı sağlayarak toplumun refahının artırılması, okuyan, sorgulayan ve araştıran bireylerle üretim gücünün kuvvetlendirilmesi amaçlanmaktadır. Okul Kütüphanecileri Derneği olarak ulusal düzeyde evrensel değerlerle oluşturduğumuz 21. Yüzyıl öğrenen becerileri, ISTE Standartları ve MEB 2023 vizyon belgesi ışığında her seviyede (K-12) Bilgi Okuryazarlığı öğrenci (öğrenen) yeterlilik ve kazanımlarını belirlemek amacıyla “21.YY Öğrenenleri İçin Okul Kütüphanelerinde Bilgi Okuryazarlığı İlke ve Standartları” çalışmasını paylaşmak amacıyla Irmak Okulları Kültür Merkezi’nde paylaşım toplantısı yapılacaktır.

İlgi duyan öğretmen, akademisyen, araştırmacı ve kütüphanecileri toplantımıza bekliyoruz..