Gözyaşıyla yazılan ‘Vaveyla’

Kütüphanede, Osmanlı-Rus savaşları sırasında esir düşen Müslüman askerlerin Sibirya’da bir cezaevinde, Osmanlıca önlü arkalı el yazması ve tek nüsha halinde hazırlanmış, günlük gazetelerden oluşmuş bir cilt, nadir eserler arasında yer alıyor. Osmanlı askerlerinin başlığını “Vaveyla” koydukları, Türkçesi “Çığlık” olan bu gazete, her gün hazırlanmış, esirlerin bulunduğu koğuşlara elden ele dolaştırılmış.

Gazetenin dikkat çekici bir yönü de başlıkta bulunan çiçek resimleri. Esir bir Osmanlı ressam subayının bu resimleri çizdiği tahmin ediliyor. Sibirya’daki cezaevinin ağır yaşam koşulları filmlere bile konu olmasına rağmen gazeteyi hazırlayanların renkli kalem kullanması da şaşkınlık yaratıyor. Henüz Türkçe’ye çevrilmeyen bu eserde gazetenin sayfalarının süslendiği, harita ve çizim fotoğraflarının özenle hazırlandığı görülüyor. Oysa Osmanlı esirlerinin Sibirya’ya sevk edildikleri sırada yolda açlıktan, yorgunluktan öldükleri hatta kurşuna dizildikleri tarihi bir gerçek.

Cezaevindeki esir Osmanlı askerlerinin bir süre yayımladıkları bu gazete önlü arkalı 590 sayfa. Gazetenin esir Osmanlı askerine moral vermek için hazırlandığı da iddia ediliyor. Gazete nüshalarının 1915’te esir mübadelesi sırasında Türkiye’ye getirildiği ve ciltlendiği önü sürülüyor. TBMM Kütüphanesi, bu eseri, araştırmacıların hizmetine Web sayfasından tam metin olarak sunuyor.

Menderes’in tutanakları

Kütüphanenin çalışmalarını tamamladığı kamuoyuna açıklamaya hazırlandığı, Demokrat Parti’nin 1950’den itibaren Meclis’te rahmetli Başbakan Adnan Menderes’i başkanlığında yaptığı grup toplantı tutanakları da önümüzdeki günlerde sitede yer alacak.