Devlet hizmetlerini elektronik ortamda kullanıcılarına güvenli ve hızlı şekilde vermeyi amaçlayan e-Devlet’te artık halk kütüphanelerine ulaşmak mümkün. Türk Kütüphaneciler Derneği Genel Yönetim Kurulu Üyesi ve Okul Kütüphaneciler Derneği Başkanı Aydın İleri bu hizmeti değerlendirdi.

Size en yakın PTT şubesine kimlik kartınızla başvurup e-Devlet şifrenizi aldıktan sonra, yapmanız gereken şey çok basit. Sisteme giriş yaptığınızda, Halk Kütüphanesine Üyelik kısmından seçeceğiniz herhangi bir kütüphaneye üye olabiliyorsunuz.

Sonrasında mailinize gelen kullanıcı adını ve şifreyi kullanarak Kütüphanem Cepte uygulaması üzerinden üye olduğunuz kütüphanede katalog taraması yapabiliyor, e-kitap arşivine ulaşabiliyor ve aldığınız kitabın ödünç süresini uzatabiliyorsunuz. Uygulama Android ve App Store’da ücretsiz. Üyelik kartınızı üye olduğunuz kütüphaneye gittiğinizde temin edebiliyorsunuz.

Aydın İleri, e-Devlet halk kütüphanesi için, “Halk kütüphanelerinin bazı hizmetlerinden e-devlet üzerinden yararlanılması ülkemiz için olumlu bir gelişme. Geç başlayan bir hizmet olsa da olmamasından iyidir. Üniversite kütüphaneleri bu sistemi 15 yıldır neredeyse uzaktan erişimle online olarak öğrencilere, akademisyenlere sunuyordu. Halk kütüphanelerinde dijital çağın gereksinimlerinin hayata geçmesi sevindirici” diyor. İleri, sadece e-kitabın açık olduğu kütüphanelerin üyelerinin e-kitap hizmetlerinden yararlandığını ve o e-kitaplarda her aradığınızı bulmanın mümkün olmadığını söylüyor, “E-kitap sayısı artmalı, e-Devlet’teki halk kütüphanesine üye olan herkes bu hizmetlerden yararlanmalı” diye ekliyor.

Kütüphane sayımızın artması gerekiyor
İleri’ye göre nüfusumuza oranla batı ile karşılaştırdığımızda kütüphane sayısı, kitap sayısı yetersiz, “Okul kütüphanesi kavramı havada. Okullarda kütüphanesiz eğitim yapılıyor. Kütüphanesi olan okullarda kütüphaneci ya da başka bir alandan mezun personel çalışmıyor. Halk kütüphanelerimizden 15-20 yıldır hiç açılmayan geçici kapalı halk kütüphanemiz var. Halk kütüphanelerinde iki kütüphaneye bir kütüphaneci düşüyor. Kamu kütüphanelerinde daha çok kütüphaneci istihdamı olmalı. Kütüphaneleri işlevli kılacak eğitimli, lider kütüphanecilerin çalıştırılması kütüphanelerdeki verimi arttırır.”

Kütüphane harcamalarından tasarruf geleceğe yatırımı engeller
İleri, Kültür ve Turizm Bakanlığının ve belediyelerin açtığı çocuk kütüphanesi sayısının 100’ü geçmediğinin altını çiziyor. Çocuk kütüphaneleri sayısının artması gerektiğini, nitelikli personel ve kitap ve kitap dışı belgelerle donatılmasının zorunlu olduğuna vurgu yapıyor, “Çocuk okuru olmayan toplumun yetişkin okuru olmaz, demişti sevgili yazarımız Muzaffer İzgü. Okul öncesinden başlayarak çocuk coğrafyasında; evde, kreşte, okulda, mahallede, ilçede çocukları kitapla buluşturacak kültür hamlelerine acil ihtiyacımız var. Okula başlama yaşı için altı çok geçse kitapla tanışmak için de öyle. Çocukları 0-6 yaş aralığında nitelikli çocuk kitaplarıyla, oyuncak kitaplarla, sessiz, sözsüz resimli kitaplarla tanıştırarak okuma alışkanlığı kazandırmanın tohumlarını ekebiliriz.

Online hizmetler, kütüphanelerde teknoloji kullanımı, yaratıcı kütüphane atölyeleri, kütüphanelerin kullanma motivasyonunu etkiler; ama tek başına yetmez. Anne-Baba-Öğretmen üçgeninin kitapla olan bağı etkileşimde oldukları çocukları da etkiler. Çocukların rol modelleri olan yetişkinler okursa, kütüphaneye giderse, yetişen yeni nesil bu alışkanlığı edinir.”

Pissa Sınavı’nın dramatik sonuçları
2017 yılı Pissa Sınavında anadilinde sorulan sorulanın yüzde 50’sini anlamayan bir öğrenci profilimiz var. İleri, “Okumayan, okumayı alışkanlık ve kültüre dönüştürmeyen çocukların okuduğunu anlamaması normal. Test kitapları kadar edebiyat eserlerine de çocukları, gençleri yönlendirmeliyiz. Kütüphanelerdeki kalabalıkları büyük oranda ders çalışmaya, test çözmeye gelen çocuklar ve gençler oluşturuyor. Kütüphanelerin işlevlerinden sadece birisi ders çalışma ve etüt salonu hizmeti. Ders çalışanların kütüphanedeki kitaplara sırtını dönüp test çözmesi, sınavda iyi puan almayı hedeflemesi yeterli değil. Okuma alışkanlığı olan bireylerin okuduğunu anlaması ve analitik düşünme becerisi, soruyu çözme hızı kitap okumayanlara göre daha fazla” diyor. Ülkemizde kütüphanecilik alanında güzel çalışmaların yapıldığını dile getiren İleri şunu da ekliyor, “Avrupa ile yarışacak teknolojik alt yapımız, kütüphanecilik eğitim kurumlarımız mevcut. Kitap üretim endüstrimiz hızla büyüyor. Çocuklar için çok güzel kitaplar üreten onlarca yayınevi var. Kamu, STK’lar ve aileler el ele verirsek okuma kültürünü ülkemizde seferberliğe dönüştürebiliriz.”

Kitap fuarlarına olan ilgi çok önemli
İleri, ailelere çocuklarıyla kitabevlerini gezmelerini, kitap fuarlarına gitmelerini, yazarlarla çocukları tanıştırmalarını tavsiye ediyor, “Anne babalar çocuklarıyla kütüphaneleri ziyaret etmeli, onlarla kütüphanede kitap okuma, araştırma faaliyetleri yapmalı. Mutlaka kütüphanelere üye olunmalı. Kütüphane üye kartıyla ve ödünç alınan kitaplarla, çocuklarla kütüphane arasında bağ kurulmalı.”

Kütüphaneler kamunun ortak yaşam alanlarıdır
Aydın İleri, “Kütüphanelerin çeşitlerine göre kullanıcı kuralları, kullanım politikaları var. Kütüphane hizmetleri ücretsiz. Kamudan ve yöneticilerden daha iyi kütüphane hizmetleri istemek için mevcut kütüphanelere gitmek, üye olmak, sahip çıkmak ve daha iyisini daha fazlasını istemek yurttaşların görevidir” diyor ve kütüphaneler dışında okuma motivasyonu için tavsiyelerini sıralıyor, “Evlerde kitaplıklar kurulmalı, evde birlikte okuma saatleri düzenlenmeli. Hediye alırken çocukların ilgi alanına uygun kitaplar seçilerek kitap hediyesi verilmeli. Okuma eylemlerinden sonra çocuklar ödüllendirilmeli. Ödüllendirilen davranışlar daha kolay alışkanlık haline gelir. Bebeklik çağından okul çağına kadar olan süreçte kitap çocukların sık sık gördüğü obje olmalı. Çocuklukta görülen objeler, imgeler ileri yaşlardaki davranışları etkiler.”

İleri’ye göre kütüphaneleri kullanan, okumayı alışkanlık haline gelen bireyler demokratik toplumların, araştıran, sorgulayan, analitik düşünen özgür bireyleri olacak, “Daha fazla nitelikli kütüphane, daha fazla kütüphaneci kütüphaneleriyle zengin bir Türkiye dileği meslek elemanı olarak önemli hayalimiz, dileğimiz.”

Kaynak