[avatar user=”cemozel” /]
Cem ÖZEL
Kullanıcı Hizmetleri Yöneticisi/Sabancı Üniversitesi Bilgi Merkezi

Atatürk’ten bana kalan en büyük miraslardan birisi O’nun vatan sevgisidir. Onun şu konuşması gönlüme kazılıdır:

“İşittim ki, bazı arkadaşlar yoksulluğumuzu bahane ederek memleketlerine dönmek istiyorlarmış. Ben kimseyi zorla milli meclise davet etmedim. Herkes kararında özgürdür, bunlara başkaları da katılabilirler. Ben bu mukaddes davaya inanmış bir insan sıfatı ile buradan bir yere gitmemeye karar verdim. Hatta, hepiniz gidebilirsiniz. Asker Mustafa Kemal mavzerini eline alır, fişeklerini göğsüne dizer, bir eline de bayrağını alır, bu şekilde Elmadağı’na çıkar, orada tek kurşunum kalana kadar vatanı savunurum. Kurşunlarım bitince de bu aciz vücudumu bayrağıma sarar, düşman kurşunları ile yaralanır, temiz kanımı, mukaddes bayrağıma içire içire tek başıma can veririm. Ben buna and içtim.”

Şu ana kadar okuduğum hiçbir kitapta “vatan sevgisi” böylesine güzel,  böylesine içten dillendirilmemişti.

Çocukluğumdan beri aşinayım Atatürk’e. Bütün akrabalarımızda olduğu gibi bizim evimizde de Atatürk’ün bir fotoğrafı asılıydı. Şu anda da asılıdır; ama en güzeli büyük amcamın evindeki şu aşağıdaki fotoğrafıdır.

Atatürk en nihayetinde insandı. Yanlışları da olmuş olabilir, henüz hiçbir kitapta denk gelmesem de. Atatürk’ü herkes sevmek zorunda değil. Buna kimse kızmamalı da. Güneşin balçıkla sıvanmayacağını da biliyoruz hepimiz.

İnsan, Atatürk hakkında çok kitap okuyunca, çok fazla konferansa katılınca ve üniversite ortamında çalışınca, O’nun kahramanlıklarından ziyade kültürel ve bilimsel yanıyla daha çok ilgilenmeye başlıyor. Bugün Sabancı Üniversitesi’nde yapılan Atatürk’ü Anma Töreni’nde konuşmacı Zafer Toprak’ın söyledikleri o kadar sade ve abartısızdı ki, Atatürk’ü bu yanıyla da çok sevdim bir kez daha. Farklı farklı yönlerine değindi Atatürk’ün. Mesela, Türk Tarih Kongresi’ne katılan Atatürk’le ilgili özetle şunları söyledi. “Şimdi bu tür kongrelere katılan büyükler, toplantının ilk bölümüne katılırlar ve ilk arada, alandan ayrılırlar; ama Atatürk, altı gün süren Türk Tarih Kongresinde, bilfiil altı gün de orada yer almıştır.”

Yine konuşmanın bir yerinde eski büyükelçi Bilal N. Şimşir’den aktardığı üzere, Atatürk kadar yurtdışından kitap sipariş eden hiçbir lider olmadığını söyledi. Kütüphanecilik açısından düşünüyorum da, Türkiye için Koleksiyon Geliştirme işine bile soyunmuş Atatürk.

Aklıma bir de eğitime verdiği önem geldi. Biliyorsunuz daha Kurtuluş Savaşı devam ederken cepheden Ankara’ya gelip Maarif yani Eğitim Kongresine katılmış. Bu nasıl bir öngörüdür ki, elbette bu savaşlar bitecek, dahası bu savaşlardan zaferle çıkacağız ve asıl savaşa yani eğitim savaşına başlayacağız diye başka bir cepheye Maarif Kongresi’ne katılmış.

Ben Atatürk’ü çok sevdim. İlkokulun birinci sınıfında anne özlemi çekerken gizli gizli ağlardım ve bu özlemini birisiyle paylaşmak isteği de duyardım. Okulun bahçesindeki Atatürk büstüne gidip O’na ağlardım. Beni duyar gibiydi. İyice ağladıktan sonra rahatlar sonra gerisin geri sınıfıma dönerdim. Sanırım sabırla dinlemeyi de Atatürk’ten öğrendim.

Çok fazla kitap okudum Atatürk’e dair. Ne zaman başım sıkışsa mutlaka bu kitaplardan birine başvururum.

Gönülden tavsiye edebileceğim bazı kitaplar var. Bu kitaplardan ilk ikisi onun günlük hayatındaki anılarından anekdotlar içeriyor ki, bu nedenle onları ayrı seviyorum. Mesela Atatürk öldüğünde Dolmabahçe Sarayı’ndaki Türk Bayrağını yarıya indirenin O’nun kütüphanecisi olduğunu bilmek tüylerimi diken diken etmişti. Bu tatta bir sürü anekdot var Atatürk’ü anlatan bu iki kitapta. Öncelikle onları tavsiye etmek istedim. Diğer okuduğum kitapları da aşağıda sıraladım:

Atatürk’ün yanı başında: Çankaya Köşkü kütüphanecisi Nuri Ulusu’nun hatıraları / compiled by Mustafa Kemal Ulusu.

Ali Çavuş: Mustafa Kemal’in can yoldaşı / Zeynel Lüle.

Bana Atatürk’ü anlattılar / Hıfzı Topuz

Yaşamın içinden Atatürk Anıları / Hanri Benazus

Yöneticiler için yeni bir bakış: Mustafa Kemal Atatürk’ün liderlik sırları / Adnan Nur Baykal

Bilinmeyen Atatürk: Celal Bayar anlatıyor / İsmet Bozdağ

Yaveri Atatürk’ü anlatıyor / Salih Bozok

Sarı Zeybek / Can Dündar

Atatürk’ten anılar / Kemal Arıburnu

Ağabeyim Mustafa Kemâl. Makbule Atadan anlatıyor

Atatürk’ün son günleri / Cemal Kutay

Atatürk’ü yaşayanlar: anı / Gönül Bakay, Leyla Pekcan

Atatürk’ten hiç yayınlanmamış anılar: Atatürk’ün kurtuluş için başlattığı ilk hareket Atatürk’ün nöbet tutması hediye edilen evi orduya bağışlaması ramazanlarda Atatürk radyoda yayınlanan ilk mevlit / Yurdakul Yurdakul

Atatürk’le yaşadıklarını anlattılar: anı – söyleşi / Nazmi Kal

Atatürk gibi düşünmek / Celal Bayar

Atatürk’ün sosyal görüşleri / Çetin Altan

Bozkurt / Amstrong

Tek adam I: Mustafa Kemal / Şevket Süreyya Aydemir.

Tek adam II: Mustafa Kemal / Şevket Süreyya Aydemir.

Tek adam III: Mustafa Kemal / Şevket Süreyya Aydemir.

1938: Son yıl / Orhan Çekiç

Bir ABD büyükelçisinin Türkiye hatıraları: Mustafa Kemal