E-kitap: Türkiye’de Belediye Kütüphaneleri ve Kent Arşivleri için Yönetmelik Taslakları ve Stratejik İlkeler Önerisi

Belediyelerin kütüphane ve arşiv hizmetleri son yıllarda Türkiye’de gündeme gelen, tartışılan ve üzerine toplantılar yapılan, projeler üretilen bir alandır. Bu son derece sevindirici bir durumdur. Çünkü belediyelerin kütüphane-arşiv hizmetleri vermeleri çok önemli ve gereklidir. En güçlü yerel yönetim birimleri olarak halkın bu konudaki gereksinimlerini karşılama sorumlulukları ve görevleri vardır. Türkiye’de iyi çalışan ve güçlü örnekleri olmakla birlikte belediyelerin genelde kütüphane ve arşiv hizmetleri konusunda iyi bir noktada oldukları söylenemez.

2016 Mayıs ayında Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, Bursa Nilüfer Belediyesi ev sahipliği ve işbirliğinde, Türk Kütüphaneciler Derneği Bursa Şubesi desteği ile gerçekleştirdiğimiz “Belediyelerin Kütüphane ve Arşiv Hizmetleri Uluslararası Sempozyumu” adlı toplantının Sonuç Bildirgesi’nde “öncelikli” nitelemesi ile altı çizilen nokta, belediyelere bu hizmetlerde yol gösterecek bir politikanın oluşturulması, yani stratejik ilkeler ve yönetmelik önerilerinin hazırlanması gereği idi.

Bu çerçevede, özellikle kütüphane ve kent arşivi hizmetleri konusunda bir yönetmeliği olmayan belediye kütüphanelerini hedefleyen ve tarafımızdan hazırlanan “Türkiye’de Belediye Kütüphaneleri ve Kent Arşivleri için Yönetmelik Taslakları ve Stratejik İlkeler Önerisi” adlı kitap Bursa Nilüfer Belediyesi’nin desteği ile basılı ve elektronik formda yayımlanmıştır.

Kütüphane ve arşiv hizmetlerinde belediyelerin Türkiye’de bu alana istisnaları dışında yeni yeni girdiği göz önüne alındığında, stratejik ilkeler ile model/taslak yönetmelik önerileri çalışmasının önemli bir gereksinimi karşılayacağını ve boşluğu dolduracağını düşünmekteyiz.

Çalışma elbette hem stratejik ilkeler hem de kütüphane ve kent arşivleri yönetmelikleri açısından öneri niteliğindedir. Yönetmeliklerin kapsamlı ve ayrıntılı olması tercih edilmiştir. Yine de eksikler, tartışılır noktalar olabilir ya da fazla ayrıntılı olduğu düşünülebilir. Kullanmak isteyen belediyeler yönetmeliği kendi yaklaşım ve koşullarına göre uyarlayabilirler. Bu aşamada önemli olan ortaya bir model/taslak koymaktı. Dolayısıyla her belediye yönetmeliği kendi tercihleri doğrultusunda gözden geçirip, geliştirebilir.

Unutulmamalıdır ki, strateji ve yönetmelikler yol gösterici, rehberlik edici politika belgeleridir. Kütüphane ve arşiv hizmetlerinin bu türden yasal dayanaklarının olması onları güçlü, kurumsal ve sürdürülebilir kılacaktır.

Çalışmada genel stratejik ilkeler dışında hem kütüphaneler hem de kent arşivleri için ayrı ayrı yönetmelik taslakları hazırlanmıştır. Dileğimiz ve beklentimiz belediye kütüphaneleri ve belediye kent arşivlerinin hizmetlerini bu türden yönetmeliklere dayalı olarak, stratejik ilkeler ışığında verme konusunda ısrarcı olmalarıdır. Çünkü belirtildiği üzere, yönetmelikler kişilere bağlı olmayan, kurumsal nitelikli ve sürdürülebilir hizmetler için gerekliliktir.

Uzun süreli ve sabırlı bir çaba ile gerçekleştirilen bu çalışmanın yayımlanması konusunda büyük destek veren Bursa Nilüfer Belediye Başkanlığı ile Bursa Nilüfer Kütüphane Müdürlüğü’ne içtenlikle teşekkür ederiz. Kitabın basılı kopyasını sadece kargo ücreti ödeyerek edinmek isteyenler Atılım Üniversitesi Kadriye Zaim Kütüphanesi Müdür Yardımcısı Osman Kutlu (osman.kutlu@atilim.edu.tr) ile bağlantı kurabilirler.

Kitabın elektronik kopyasına https://goo.gl/C6kr1k adresinden erişilebilir.

Belediyelerimizin, belediye kütüphanelerinde çalışan meslektaşlarımızın daha nitelikli ve kurumsallaşmış, verimli hizmetler gerçekleştirmek için yönetmeliği hayata geçirme konusunda çaba harcayacaklarına inanıyoruz. Çünkü ideal olan/olması gereken kütüphane ve arşiv hizmetlerinin en azından yönetmelik(ler) temelinde verilmesidir.

Çalışmamızın alanımıza katkı sağlamasını dileriz.

Saygılarımızla,

Bülent Yılmaz, Hacettepe Üniversitesi

Şenol Karadeniz, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı

Selda Ekici, ODTÜ Kütüphanesi

Osman Kutlu, Atılım Üniversitesi