Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne dair 1 Numaralı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlandı. Buna göre, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi çerçevesinde Kültür ve Turizm Bakanlığı‘nın görev ve yetkilerinde düzenleme yapıldı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın görev ve yetkileri arasına, “yerel yönetimler, kamu kurum ve kuruluşları tarafından veya kamu personelini desteklemek için kurulan dernekler ve aynı amaçlarla Türk Medeni Kanunu’na göre kurulan vakıflar dışında, asıl amacı kültür, sanat, turizm ve tanıtım faaliyeti olan dernek ve vakıflar ile özel tiyatrolar tarafından gerçekleştirilecek projelere nakdi yardımda bulunmak” da eklendi.

Önceki görev tanımında olduğu gibi “Milli, manevi, tarihi, kültürel ve turistik değerleri araştırmak, geliştirmek, korumak, yaşatmak, değerlendirmek, yaymak, tanıtmak, benimsetmek ve bu suretle milli bütünlüğün güçlenmesine ve ekonomik gelişmeye katkıda bulunmak” görevini üstlenecek Bakanlık, kültür ve turizm konularıyla ilgili kamu kurum ve kuruluşlarını yönlendirme, bu kuruluşlarla iş birliğinde bulunma, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör ile iletişimi geliştirme ve işbirliği yapma konusunda çalışmalar yürütecek.

Bakanlığın diğer görev ve yetkileri şöyle oldu:

“Tarihi ve kültürel varlıkları korumak. Turizmi, milli ekonominin verimli bir sektörü haline getirmek için yurdun turizme elverişli bütün imkanlarını değerlendirmek, geliştirmek ve pazarlamak. Kültür ve turizm alanlarında her türlü yatırım, iletişim ve gelişim potansiyelini yönlendirmek. Kültür ve turizm yatırımları ile ilgili taşınmazları temin etmek, gerektiğinde kamulaştırmak, bunların etüt, proje ve inşaatını yapma ve yaptırmak. Türkiye’nin turistik varlıklarını her alanda tanıtıcı faaliyetler ile her türlü imkan ve araçlardan faydalanarak kültür ve turizmle ilgili tanıtma hizmetlerini yürütmek.”

Eserler ve belgelerin buluştuğu merkez kurulacak

Kararnamede merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatından oluşan Bakanlığın ana hizmet birimleri daha önce de mevcut olan sekiz genel müdürlük, Teftiş Kurulu Başkanlığı, Strateji Geliştirme Bakanlığı ile üç daire başkanlığından oluştu.

Bakanlığın Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü’nün görev ve yetkileri arasında ilk kez “Bilimsel ve sanatsal çalışma araştırma ve çalışmaları kolaylaştırmak amacıyla elverişli bütün eserler ile belgelerin bir araya getirildiği kapsamlı bir merkez oluşturma” ifadesi de eklendi.

Milli Kütüphane

Milli Kütüphane Başkanlığı, Bakanlığın ana hizmet birimleri arasından çıkarıldı. Milli Kütüphane’nin görev ve yetkileri ise Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü‘nün alanında tanımlandı. Genel Müdürlük, Milli Kütüphane’ye şahıslar ve kurumlar tarafından bağış suretiyle yapılacak kitap ve eşya yardımlarını kabul etme, bunların ne şekilde kullanılacağı hakkında usul ve esasları belirleme, TRT tarafından yayımlanan eserlerden, milli tarih ve kültür bakımından önemli olanların çoğaltılmasını ve bir nüshasının Milli Kütüphane’de saklanmasını sağlamayı da üstlenecek.

Kararnameye göre, Milli Kütüphane’nin bünyesi içerisinde oluşturulacak Bibliyografya Merkezi’nin görev ve yetkileri Bakanlıkça belirlenecek.

Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, tarihi, kültürel ve turistik potansiyellerin geliştirilerek sektörel kalkınma içinde kullanılması amacıyla, sınırları Cumhurbaşkanı kararıyla belirlenmek üzere, kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri oluşturmak, bu sınırlar dahilinde planlı gelişimi sağlamak için her ölçekte plan yapmak, yaptırmak, kültür ve turizm gelişim bölgelerine yatırımları yönlendirmek ve yatırım yapmakla görevli olacak.

Kontrolör istihdam edilebilecek

Genel Müdürlük’te 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin ek 24’üncü maddesi uyarınca “kontrolör” istihdam edilebilecek. Kontrolörlerin görevleri, çalışma usul ve esasları yönetmelikle belirlenecek. Öte yandan Bakanlığın daha önce bağlı kuruluşları olan ve dün yayımlanan 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile çeşitli düzenlemeler yapılan Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü ile ilgili bir tanımlama Bakanlığın yeni görev ve yetkileri içerisinde yer almadı.

Kaynak

Konuyla ilgili TKD Genel Başkanı Ali Fuat KARTAL bir açıklama yaptı:

“Dün yayınlanan 703 Sayılı KHK’nin MADDE 107- 23/3/1950 tarihli ve 5632 sayılı Milli Kütüphane Kuruluşu Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.

Şuan da Milli Kütüphane adeta boşlukta geziyor. Milli Kütüphanenin yaptığı bazı görevler, Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğüne devredilmiş ancak Milli Kütüphanenin ne olacağı hakkında herhangi bir bilgiye ben rastlayamadım.

Milli Kütüphane kurucusu merhum Adnan Ötüken’in Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni’nin 1955 yılı, cilt 4’ün 1. Sayısında Milli Kütüphane Nasıl Kuruldu? Adlı yazısında;

Memleketimize bir Milli Kütüphane kazandırmak için giriştiğimiz teşebbüsün onuncu yılı, 15 Nisan 1956 da tamamlanacaktır. Üzüntülerle dolu olan bu on yılın bir tarihçesini hazırlamağı ve hadiseleri olduğu gibi aksettirmeği uygun buldum.

Çalışmalarımızın onuncu yılı bile dolmadan kaleme aldığım bu tarihçe için belki acele ettiğimi düşünenler olabilir. Diyor.

Son 703 sayılı KHK ile ortadan kalkan ve adeta şuan boşlukta olan Milli Kütüphanenin tarihini yazacak olan tarihçiler/kütüphaneciler acaba Milli Kütüphaneden nasıl söz edecekler?

1938 yılında Tan Gazetesi’ndeki köşesinde Zekeriya Sertel, “zengin bir milli kütüphanesi olmayan millet, kültür hayatına henüz girmemiştir.” diyerek uluslar için milli kütüphanelerin önemini belirtmiştir.

Kütüphanecilerin yüreğinde son derece müstesna bir yeri olan Milli Kütüphane, umarım bir an önce özerk kimliğine yeniden kavuşur.”