Sevgili Arkadaşlar, Milli Eğitim Bakanlığı’nın “Okuma Kültürü ve Z-Kütüphane Çalıştayı” adıyla düzenlediği toplantı 18-21 Şubat 2015 tarihleri arasında Afyonkarahisar’da gerçekleştirilmiştir. Çalıştay, MEB’in bir proje temelinde “Zenginleştirilmiş Kütüphane” yaklaşımıyla geliştirdiği Z-Kütüphane kavramını ve okuma kültürünü temel alan bir toplantı olarak planlanmıştır.

Toplantıda, şu ana kadar 370 Z-Kütüphane kurulduğu öğrenilmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı’na okul kütüphaneleri konusunda sevindirici bir hareketlenme getirmesine karşın, Bakanlığın bu kütüphaneler konusunda bir politikasının olmaması büyük bir belirsizlik yaratmakta ve sürdürülebilirlik konusunda sorun oluşturmaktadır. Bu nedenle, MEB’in, kendilerine bundan sonraki süreçte okul kütüphaneleri konusunda bir politika ve yol haritası belirlemeyi amaçladıkları Çalıştay’a 17-18 kütüphaneci davet etmiştir. Bu seçimi nasıl ve hangi ölçütlere göre yapıldığını bilemiyoruz.

Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, Ankara Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, KYGM, Milli Kütüphane, TKD, Okul Kütüphanecileri Derneği, ANKOS, IASL, YÖK Yayın ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı, Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi, Ankara Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Dairesi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Kütüphanesi, Koç Üniversitesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kütüphanesi, Ankara Özel Tevfik Fikret Vakfı Okulları, Özel Bilkent İlköğretim Okulu, TED Ankara Koleji Kütüphanesi’nden (Umarım unuttuğum kurumumuz yoktur. Varsa özür dilerim. Ekleyebilirler.) akademisyen ve kütüphaneci meslektaşlarla birlikte disiplinli ve koordineli biçimde, ortak bir strateji belirleyerek, zaman zaman aramızda toplantılar yaparak Çalıştay’da politika belgelerine okul kütüphaneleri adına doğru bildiklerimizi maddeler halinde yazdırmaya çalıştık.

Bunu büyük ölçüde başardığımızı ve toplantının okul kütüphaneleri politikası açısından son derece verimli geçtiğini söyleyebiliriz. Dört alt konuda gerçekleşen Komisyon Çalışmalarında politika belgelerine yaklaşık 250 politika maddesi yazdırabildiğimizi ve toplantıya ağırlığımızı koyduğumuzu belirtmek isterim. Genel Müdürler ve daire başkanları düzeyinde katılımın olduğu da düşünülürse yarattığımız farkındalığın önemli olduğu söylenebilir. Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde okul kütüphanelerinden sorumlu bir daire başkanlığı kurulması, her okulda bir kütüphane ve her kütüphanede profesyonel bir kütüphaneci çalıştırılması, okul kütüphaneleri yönetmeliğinin acilen gözden geçirilmesi, özel öğretim kurumlarındaki kütüphanecilerin özlük haklarının ve maaşlarının 657 Kütüphaneci ünvanlı kadrodan aşağıda olmaması, kütüphanenin özel okul açma koşulları arasında yer alması, standartlar geliştirilmesi vb. okul kütüphaneleri ile ilgili her unsura ilişkin ayrıntılı politika maddelerinin geliştirildiği ve sonuç raporlarına sokulduğu toplantı sonuçlarının ne kadar gerçekleştirileceğini bilemeyiz elbette.

Ancak bu konuda kişisel görüşmelerimizde de ısrarlı olduk. Yönetmeliğin hemen ele alınacağı, Maliye Bakanlığı ile ilk ve ortaöğretim okullarına kütüphaneci kadrosu tahsisi konusunun acilen görüşüleceği (hatta bu konuda ilk aşamada 50-100 kütüphaneci kadrosu talebinden söz edildi) konularında ciddi geri bildirimler aldık. Şu an bir tek kütüphanecinin dahi kadrosuyla çalışmadığı okul kütüphanelerine kütüphaneci istihdamını sağlayabilirsek eğer, bu belki bazılarımıza abartılı gelebilir ama, teknik hizmet sınıfı kadar tarihsel bir başarı olabilir. Türkiye’de 56.000 okul ve verilen rakama göre 27.000 okul kütüphanesi olduğu düşünülürse bu kütüphaneler kütüphaneci istihdamında bizim için büyük bir kapı anlamına gelecektir. Yeter ki bu kapıyı bir aralayalım. Bizler bu konunun takipçisi olacağız. İlk aşamada, mezunlarımızın istihdamı ile ilgilenen akademik birimlerden birisi olarak Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü ve tüm kütüphanecilerin özlük haklarını korumak ve geliştirmekle sorumlu Türk Kütüphaneciler Derneği olarak en kısa sürede Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşarı ile okul kütüphanelerine kütüphaneci kadrosu verilmesi konusunu görüşeceğiz. Yönetmelik konusunun da kısa sürede önümüze geleceğini tahmin ediyoruz.

1962 yılındaki 7. Milli Eğitim Şurasından bu yana okul kütüphanelerini bu kapsamda temel alan ilk toplantı diyebileceğimiz, 4 günümüzü verdiğimiz ve açıkçası çok yorulduğumuz ancak hepimizi memnun eden sonuçlarla ayrıldığımız bu çalıştayın mesleğimize olumlu sonuçlar getirmesini diliyoruz. Çalıştay’da görev ve sorumluluk alan, deyim yerindeyse canla başla çalışan tüm meslektaşlarımıza teşekkürlerimizi sunmak isterim.

Tabi toplantıyı gerçekleştiren Milli Eğitim Bakanlığı’na da bu duyarlılığından dolayı çok teşekkür ederiz.

Umarız Çalıştay sonuçları tozlu raflarda tarihsel bir belge olarak kalmaz, ciddi bir değişimin başlangıcı olur.

Bilgilerinize sunarım.

Saygılarımla,

Prof. Dr. Bülent Yılmaz