Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü’nü tercih edecek öğrenciler için genel bilgiler
Yükseköğretim Kurumları Sınav (YKS) sonucuna göre Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü (BBY)‘nü tercih edecek adaylara; bu meslek hakkında bilgi, puanlar, iş imkanları gibi bilgiler aşağıda derlenmeye çalışılmıştır; yararlı olacağını ümit ederek BBY’yi tercih edecek tüm adaylara başarılar dileriz.
(NOT: Bu yazı dizisinin yayın tarihi eski olabilir; fakat içerikteki bilgiler her zaman güncellenmektedir. YAZI SON GÜNCELLEME: 05/AĞUSTOS/2021 )
Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü (BBY)’nü tercih edecek olan kişilerin, bu bölümün “2 yıllık mı veya 4 yıllık mı?” gibi tereddüte düştükleri görülmektedir. Hemen bunun cevabını vermek isteriz, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü (BBY) 4 yıllık lisans eğitimi veren bir bölümdür. Bu bölümler hangi üniversitelerde mevcuttur sorusunun cevabı ise bu yazı dizisinin altında bulunmaktadır.
Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü (BBY) Hakkında Genel Bilgi:
Bireylerin çeşitli konularda gereksinim duydukları bilgilerin kütüphane, arşiv, dokümantasyon merkezi ve bilgi merkezi gibi kurumlar tarafından toplanması, kayıt altına alınması, korunması, düzenlenmesi ve basılı elektronik ortamlarda hizmete sunulması ile ilgili ilke, işlem ve hizmetleri araştıran-geliştiren ve öğreten bir bilim alanıdır. Bölüm, bilginin gelişiminde öncülük etmek ve bilgi çağında önderlik edecek profesyonel kütüphanecileri, bilgi yöneticilerini ve arşivcileri eğitmek amacıyla kurulmuştur.
Bölümün amacı başlangıçta kütüphaneci yetiştirmek iken, sonraki tarihlerde bu amacının kapsamını genişletmiştir. Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojilerinde meydana gelen gelişmeler, bilginin işlenebilme, erişilebilme ve iletilebilme kapasitesini artırmış ve hızlandırmıştır. Ağlar sayesinde birbirine bağlanabilen bilgisayarlar aracılığı ile dünya küçülmüş, küreselleşme olgusu yaygınlık kazanmıştır. Teknolojinin ve Internet’in sunduğu olanaklar, ağa aktarılan bilgi miktarı ile bilginin erişim ve dolaşım hızını büyük ölçüde artırmıştır. Bu durum, ekonomik ve toplumsal yapıyı derinden etkileyen hızlı değişim ve dönüşümlere yol açmaktadır. İçinde bulunduğumuz çağı simgeleyen ‘bilgi’, doğal olarak bu çağa özgü toplumun, niteliğini, iş görme yöntemleri ve iş süreçlerini de değiştirmektedir. Bilgi toplumunu oluşturacak bireylerin sorun çözme ve karar verme aşamalarında bilgiye gereksinim duyan, gereksinim duyduğu bilgiye erişebilen, onu yorumlayabilen, kullanabilen ve edindiği bilgiyi temel alarak yeni bilgiler üretebilen ‘bilgi okuryazarları’ olmaları öngörülmektedir. Teknolojinin değiştirdiği bir toplumda, bireylerin bilgi okuryazarı olma zorunluluğu, kütüphaneleri ve diğer bilgi merkezlerini, bilgi okuryazarlığını öğreten bir eğitim merkezi haline dönüştürmüştür. Kütüphaneciler, günümüzde, geleneksel kütüphanecilik işlemlerinin yanı sıra bilgi paylaşımı ve yayımını artırmak için bilgi teknolojilerinin kullanımı yollarını da öğreten kişiler olmuşlardır.
İlgili üniversitelerin BBY Bölümleri‘nde 2002-2003 öğretim yılına kadar, Dokümantasyon-Enformasyon Anabilim Dalı, Arşivcilik Anabilim Dalı ve Kütüphanecilik Anabilim Dalları olarak üç ayrı isim/bölüm altında eğitim verilmekteydi; fakat günün bilgiye yönelik gelişmelerini yakından izlemeyi ilke edinen bölüm, işlevini yansıtmakta yetersiz kalan ismi; bilgi ile ilgili tüm güncel ögeleri, yeni teknikleri, teknolojileri, kullanıcıları ve kurumları içerecek şekilde değiştirilmiş ve Yüksek Öğretim Kurulu’nun kararı ile üç anabilim dalı birleştirilerek yeni adı “Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü” olan bölüm 2002-2003 öğretim yılından itibaren bölüm düzeyinde ve eşit ağırlıklı puan türüne göre öğrenci almaya başlamıştır. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü’nün amacı, bilgi ve/veya bilgi kaynaklarının derlenmesi, düzenlenmesi, erişimi ve yayımı sürecini içeren “bilgi yönetimi” işlevini gerçekleştirecek insan gücünü yetiştirmektir. Bu insan gücünün kütüphaneler, arşivler, dokümantasyon ve enformasyon merkezlerinin tümünü içine alan bilgi merkezlerini yönetebilecek, bilgi ve iletişim teknolojilerini yoğun olarak kullanabilecek ve bu kullanımın yol ve yöntemlerini kullanıcılara öğretebilecek, ayrıca bilgi bilimin düzenleme ve erişimle ilgili alanlarına iş ve yönetim yaklaşımıyla girebilecek bilgi ve belge yöneticileri olarak yetiştirilmesi hedeflenmiştir.
Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü (BBY) Çalışma Alanları:
“Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü” mezunları, aldıkları dersler doğrultusunda, başta ülkemizdeki kütüphanelerde olmak üzere (üniversite, halk, çocuk, okul kütüphaneleri, Milli Kütüphane, özel araştırma kütüphaneleri), çeşitli bilgi merkezlerinde (enformasyon ve dokümantasyon merkezleri), Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü ile kurum ve kuruluş arşivlerinde (örn. KPSS ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’ne Arşiv Memuru olarak atanabilirsiniz) çalışma olanağı bulabildikleri gibi, internet servis birimlerinin çeşitli kademelerinde (web sayfası tasarımı ve düzenlenmesi, tarama motorları oluşturma ve yönetim işlemleri), kurum ve kuruluşların veri tabanı tasarım ve yönetim birimlerinde, basılı ve/veya elektronik ortamda dizinleme ve öz hazırlama hizmeti sunan ya da bu hizmetlerin dağıtımı işlevini gerçekleştiren kuruluşlarda bilgisayar yazılım şirketlerinde, kurum ve kuruluşların Ar-Ge birimlerinde çalışma olanağı bulabilmektedir.
Bu çalışma ortamlarının veya yapılan işin türüne göre aldıkları unvanlar veya kadrolar arasında; kütüphaneci, bilgi uzmanı, arşiv memuru, bilgisayar işletmeni, arşivist, dokümantalist, akademik uzman, sistem analisti, halkla ilişkiler ve pazarlama elemanı, web tasarımcısı gibileri yer almaktadır. Mezunlar ayrıca, çeşitli kademelerde yönetici olarak da görev yapabilmektedirler.
- Bilgi ve Belge Yönetimi iş ilanlarını inceleyiniz:
BBY Güncel İş İlanları | BBY İş İlanları Arşivi
Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü (BBY) KPSS Atamaları:
Aşağıdaki tabloda Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü’nden mezun olup KPSS ile devlete atananların sayıları verilmiştir. Devlet kadrolarında genel olarak şu unvanlara göre KPSS’den alım yapılmaktadır; kütüphaneci, memur, enformasyon memuru, bilgisayar işletmeni, veri hazırlama ve kontrol işletmeni, arşiv memuru.
ÖSYM KPSS Tercih Kılavuzunda yer alan nitelik kodlarından 4099 kodu (Bilgi ve Belge Yönetimi, Dokümantasyon ve Enformasyon, Arşivcilik veya Kütüphanecilik lisans programından mezun olmak) ile bu unvanlara ayrılan kadrolar tercih edilmektedir.
Merkezi Atamalar İle Devlete Atanan BBY Mezunu | |||||||
2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 |
127 | 208 | 80 | 79 | 248 | 190 | 237 | 201 |
2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
69 | 89 | 96 | 30 | 43 | 20 | 27 | 21 (1.alım) |
- KPSS ile devlete atanan Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü mezunlarının puan verilerini incelemek için tıklayınız.
NOT1: Kültür ve Turizm Bakanlığı 2017 yılında toplam 200 Sözleşmeli Kütüphaneci alımı yapmış ve meslektaşlarımız Türkiye’deki tüm halk kütüphanelerinde görevlerine başlamışlardır. Yerleşen 200 Sözleşmeli Kütüphaneci Listesi için buraya tıklayınız ve Atandıkları Puan Sıralaması için ise buraya tıklayınız.
NOT2: Kültür ve Turizm Bakanlığı 2019 yılında toplam 500 Sözleşmeli Kütüphaneci alımı gerçekleştirdi, tıklayınız.
Kütüphaneci unvanı ile kamuya yeni atanan bir kişi 5,293.47 ₺ (Ağustos 2021’den itibaren) maaş ile işe başlamaktadır.
Özel Üniversitelerin Kütüphanelerinde çalışmak isteyenlerin maaşları belirli bir standart göstermemekte ve üniversitelere göre değişebilmektedir.
Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümleri:
- Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümlerini incelemek için tıklayınız.
Tercih dönemlerinde özellikle Bilgi Yönetimi (Önlisans) ile Bilgi ve Belge Yönetimi (Lisans) bölümleri birbirine karıştırılmaktadır. Bu konu hakkında hazırladığımız yazıyı incelemek için tıklayınız.
Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü (BBY) YKS Puanları:
- YKS sonuçlarına göre Bilgi ve Belge Yönetimi min.-max. puan dağılımları için tıklayınız.
Bilgi ve Belge Yönetimi alanında çalışacak kişilerde bulunması gereken nitelikler ise şunlardır:
Her anlamda okuryazar olmak (işlevsel okuryazar, kütüphane okuryazarı, bilgi okuryazarı),
İletişim ve bilgi teknolojisi ürünlerini amaca yönelik, doğru ve yerinde kullanma bilgi ve becerisine sahip olmak,
Sistematik düşünme yetenek ve kapasitesine sahip olmak,
Dikkatli, sabırlı, disiplinli, düzenli olmak,
Öğretme yeteneğine sahip olmak,
Sorgulama ve sorun çözme becerisi kazanmak,
Araştırma yapma zevkine erişmek,
Batı dillerinden birini, tercihen İngilizceyi iyi bilmek, vb
Yukarıda; Bilgi ve Belge Yönetimi Nedir, Bilgi ve Belge Yönetimi Mezunları Ne İş Yapar, Bilgi ve Belge Yönetimi Maaşları, Devlete atanan bir kütüphanecinin maaşı ne kadardır, Bilgi ve Belge Yönetimi Puan Türü, Bilgi ve Belge Yönetimi İş İmkanları, Bilgi ve Belge Yönetimi Çalışma Alanları, Bilgi ve Belge Yönetimi Mesleği Hakkında Bilgiler, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Hangi Üniversitelerde Var, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümünün Geleceği, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümünü Seçecek Olanlarda Nasıl Özellikler Olmalı, Hangi Bölüm Mezunları Kütüphaneci Olabilir (Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümünden Mezun Olanlar Kütüphaneci Olabilir), Bilgi ve Belge Yönetimi İş İlanları, Bilgi ve Belge Yönetimi İş Alanları, Kütüphanecilik Bölümü Hangi Üniversitelerde Var, Kütüphaneci Maaşları gibi sorulara genel hatlarıyla cevap verilmeye çalışılmıştır.
Yararlanılan Kaynaklar:
- Ankara Üniversitesi BBY Web Sayfası
- Hacettepe Üniversitesi Tanıtım Kataloğu
- “Merkezi Atamalar İle Devlete Atanan BBY Mezunu” tablosu ÖSYM atama sonuçlarından derlenmiştir.
156 comments