Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğünce hazırlanan `Türkiye Okuma Kültürü Haritası Projesi` tamamlandı. Türkiye`de bir ilk olan araştırmanın sonuçları ise Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay`ın katılımıyla CER Modern`de düzenlenen törenle, araştırmanın sahibi SONAR İletişim Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Bayrakçı tarafından açıklandı.

Türkiye`de ilk kez çıkarılan okuma kültür haritası, TÜİK`ten baz alınarak gerçekleştirildi. Türkiye`de kitap okuma alışkanlığının çok çeşitli olarak, yörelere, illere göre saptanması amacıyla yapılan araştırma, 7 bin kişi ile 26 ilde gerçekleştirildi. Buna göre, Türkiye`de her 4 kişiden birinin kitap alışkanlığının olduğu saptanırken, Türkiye`de yılda ortalama 7.2 kitap okunuyor. Bir defada kitap okuma süresi ise yüzde 47`lik oranla 30 dakika olarak belirlenirken, yüzde 22`lik kesim yaklaşık 1 saat kitap okuyor. Türkiye`de yılda ortalama yüzde 43`lük bir oran ile 1 ila 5 kitap arası satın alınırken, bunların büyük kısmını rastgele kitap seçen ve düzensiz okuyanlar oluşturdu. Okurların yüzde 85, 7 ile Türkçe yazılmış kitapları tercih ederken, çeviri kitap okuyanlar yüzde 30 içinde yer aldı. Kitap seçiminde en etkili faktör ise yüzde 61,5 ile `tavsiye` oldu. Bunu, kitabın adı yani popüler oluşu takip etti. Türkiye`deki okurla kitap seçiminde yayınevi tercihi yapmazken, kitaplar en çok satın alma yöntemi ile okunuyor, bunu arkadaşlarla değiştirerek kitap okuma takip ediyor.

Okurların çoğu düzenli olarak belli bir yazarı takip etmemekle birlikte, düzenli okuyan okurlar ilk olarak Ömer Seyfettin`in, ardından sırasıyla Ayşe Kulin, Orhan Pamuk, Reşat Nuri Güntekin, Elif Şafak, Can Tan, Yaşar Kemal ve Dostoyevski`nin kitaplarını takip ediyor. Okuyucuların yüzde 33,7`si olmak üzere büyük çoğunluğu roman okumayı, ardından öykü ve şiir okumayı tercih ediyor. Ankete yanıt veren okuyucuların yüzde 84`ü ise korsan kitap almadığını belirtmiş.

-DOĞU KARADENİZ MÜZİK DİNLİYOR-

Türkiye`nin okuma haritasına göre, boş zamanlarını kitap, gazete ya da dergi okuyarak geçirenler Doğu Karadeniz Bölgesi`nden Ankara`ya uzanan şeridi kapsıyor. İstanbul hariç, Marmara ve Trakya bölgesi de boş vaktini okuyarak değerlendiriyor. İstanbul ve Ankara boş zamanında televizyon izlerken, Ege Bölgesi aile ile zaman geçiriyor. Boş zamanının çoğunu müzik dinleyerek geçiren tek bölge ise Doğu Karadeniz.

-ÇOK OKUYAN DİNİ KİTAP TERCİH EDİYOR-

Türkiye`de bir yıl içinde 12-13 kitap ile en fazla kitabı Erzurum ve Erzincan okuyor, okunan kitapların çoğunu dini içerikli yayınlar oluşturuyor. İkinci sırayı, yılda 10 ila 12 kitap ile Yalova, Kocaeli, Sakarya, Düzce ve Bolu illeri alıyor. Başkent Ankara üçüncü sıraya yerleşirken, beklenen performansı gösteremeyen Ege Bölgesi yılda ortalama 6 kitap okuyor.

Türkiye`de yüzde 19,5 ile aralarında Ankara, İstanbul, İzmir ve Samsun`un da olduğu en çok edebiyat konulu kitaplar tercih edilirken, bunu yüzde 18,3 ile din konulu kitaplar takip ediyor. Erzurum ve Erzincan başta olmak üzere, Doğu Karadeniz`den İç Anadolu`ya doğru uzanan şerit ile Doğu Anadolu`nun bir kısmı en çok dini içerikli yayınları okuyor. 3. sırayı eğitim, 4. sırayı ise tarih kitapları oluşturuyor.

-EN ÇOK MACERA SEVİLİYOR-

Okunan kitaplara tema olarak bakıldığında, Türkiye`nin büyük çoğunluğu macera kitaplarını seviyor. İkinci sırada, Trakya bölgesi, Çanakkale, Balıkesir, Kastamonu, Çankırı illeri, Orta ve Doğu Karadeniz`in bir bölümü ile Mersin, Adana ve Hatay illeri olmak üzere en fazla `tarih` temalı kitapların tercih edildiği görülüyor. Üçüncü sırayı polisiye alırken, Samsun, Amasya, Çorum ve Tokat bu temayı tercih ediyor.

-AŞK VE PSİKOLOJİ-

Araştırma sonucu ilginç bir buluşmayı da ortaya çıkardı. Buna göre Türkiye`de sadece Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak illeri `en çok hangi temayı tercih ediyorsunuz?` sorusuna `psikoloji` yanıtını verdi. Muş, Bitlis, Van ve Hakkari ise, İstanbul`la aynı yanıtı vererek en çok `Aşk Kitabı` okuduğunu söyledi.

Araştırmanın bir başka üzerinde durduğu konu olan kütüphanelerine ilişkin sonuçlara bakıldığında, Türkiye`de yüzde 43,5 ile kütüphane kullanma alışkanlığı bulunmuyor. Kütüphaneler, çoğunlukla ders çalışma amaçlı kullanılıyor. Halk Kütüphanelerinin büyük oranla varlığının bilinmesine karşın, halkın yüzde 47`si burada verilen hizmetlerin ücretsiz olduğu bilmiyor. Halk kütüphanelerinden en çok yararlananlar ise Trakya Bölgesi ve Kırıkkale, Kırşehir, Nevşehir, Aksaray, Niğde illeri ile Kastamonu`dan Artvin`e Karadeniz Bölgesi.

-`GÜNEYDOĞU`DA PSİKOLOJİNİN OKUNUYOR OLMASI İLGİNÇ`-

Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay sonuçların ardından yaptığı değerlendirmede, Türkiye`de ilk defa yapılan bir çalışmanın sevincini yaşadıklarını ifade ederek, `Rakamlar, Türkiye`de bir iyileşme olduğunu gösteriyor. Ben tabii yine de kitap okuma alışkanlığı çok eskilerden gelen bazı ülkelerin düzeyini henüz yakaladığımızı ne yazık ki söyleyemiyorum ama önceki yıllara göre bir iyileşme olduğunu artık kitabın bizim günlük hayatımıza girdiğini gösteren bir gelişme var` dedi. Yılda 7 kitap ortalama gibi göründüğünü ancak bu rakamların öğrencileri, sınava hazırlanan kesimleri de kapsadığını düşündüğünü ifade eden Günay, `O nedenle yaygın nüfus içinde kitap okumanın hala oldukça yetersiz düzeyde olduğu gibi bir kanaat taşıyorum` dedi

Türkiye`nin büyük çoğunluğu macera kitapları okuduğuna işaret eden Günay, `Macera okumak aslında arayıcılığı, araştırmacılığı teşvik eden bir şey. O yüzden bizim dilimizde Türkçemizde macera biraz küçümsenir, öyle olmadığını, doğrusu ben macera kitaplarının araştırmacı ruhu teşvik eden bir unsur olduğunu düşünüyorum` dedi. Günay, Güneydoğu`da psikolojinin okunuyor olmasının da ilginç olduğunu belirtirken, `Yani o coğrafyanın yaşadığı sosyal ve siyasal sorunlarla ilgili olarak baktığınız zaman böyle bir ruh bilim sorununun da öne çıkmış olması bana çok anlamlı ve üzerinde düşünmemiz gereken bir yanıt gibi geldi. Çalışmaya katkı sağlayanlara teşekkür ediyorum` dedi.

Kaynak: http://www.tumgazeteler.com