[avatar user=”cemozel” /]
Cem ÖZEL
Kullanıcı Hizmetleri Yöneticisi/Sabancı Üniversitesi Bilgi Merkezi

Günümüzde üniversite kütüphaneleri/bilgi merkezleri hızlı bir dönüşüm içindedir. Son yıllarda ortak çalışmanın ve sosyalleşmenin kütüphane/bilgi merkezleri çatısı altında sıkça yaşandığı gözlemlenmektedir. Üniversite kütüphaneleri/bilgi merkezleri 7 gün 24 saat hizmet vererek  adeta bir yaşam merkezine dönüştüler.

Video için tıklayınız. (Video Çekimi:Aydın İleri)

Bununla birlikte içinde bilgi ve teknolojinin olduğu her oluşumu desteklemeye açık olan kütüphane/bilgi merkezleri, ulaşılması bireysel olarak zor olan teknolojileri herkesin kullanımına açmakla, amacı ve işleyişine uygun bir süreç içerisindedirler. İnternetin ilk çıktığı zamanlarda, kütüphanelerde halkla buluşması da bunun en güzel örneğidir.  Dünyada yaygınlaşan Makerspace hareketinin kütüphanelerde kendine yer bulması da bu örneğimizi pekiştirici yöndedir.

Farklı disiplinlerden bireylerin bir araya geldikleri, bilgi ve becerilerini paylaşarak işbirliği yaptıkları ve amaca uygun araç, gereç, yazılım vb. kullanarak sıfırdan başlayıp yeni bir şeyler ürettikleri yerler olan Makerspace alanları dünyada oldukça yaygın bir kullanım alanına sahiptir. Bu tanımda da anlaşılacağı üzere disipline bakılmaksızın her programdan öğrencinin burada birlikte hareket ederek, yeni fikirler, yeni ürünler oluşturup sonrasında bu çıkan ürünleri pazarlayabilme birlikteliğini sağlaması açısından son derece önemlidir. Sosyalleşme olanağı da sağlayarak fakülteler arası bir dayanışmanın da önünü açacaktır. Mühendislik öğrencileri ve sanat ve sosyal bilimler öğrencileri belki de ilk defa bu kadar yakın ve aynı projelerde birlikte çalışabileceklerdir. Kütüphane/bilgi merkezlerindeki bilgiye ulaşmanın ve üzerinde teorik çalışmaların yanı sıra uygulamalı araştırmayı da içinde barındırıyor olması bu mekanların önemini daha da arttıracaktır.

Dünyada bu oluşum, özellikle çoğunluğu üniversite kütüphaneleri bünyesinde olmak üzere üniversitelerin çatısı altında ve halk kütüphanelerinde faaliyet göstermektedir. Ülkemizde de makerspace mekanları liselerde, üniversitelerde ve özel girişim olarak yaygınlaşmaya başlamıştır.

Sabancı Üniversitesi Bilgi Merkezi bünyesinde kurulan Makerspace alanı Collaboration Space adıyla hizmet vermektedir. En önemli özelliği ise yurt dışındaki yapılanmalara paralel olarak Türkiye’de bir üniversite kütüphanesinde/bilgi merkezinde kurulan ilk alan olmasıdır. Hem ulusal ve uluslararası bağlantılı video konferansların  hem de eğitimlerin ve etkinliklerin yapılacağı seminer odası da dahil olmak üzere toplamda 325 m2’lik bir alana kurulmuştur. Sahip olduğu ekipman, araç ve yazılımlarının nitelik ve niceliğiyle de her disiplinden kullanıcılara hitap etmesi açısından örnek bir yapılanma içerisindedir. Bu alanın öncelikli amacı Makerspace kültürünü yaymaktır. Makerspace kültürü bireysel üretimden ve yaratımdan çok, işbirliğinin önem kazanmasıyla birlikte ortak çalışmaların yürütüldüğü, eğlenme ve öğrenmenin yanı sıra özgün projelerin geliştirilmesinin amaçlandığı bir kültürdür. Bu alanda başlatılan ve büyütülmesi amaçlanan projeler için ise üniversitenin daha kapsamlı atölyeleriyle de bağlantı kurmak son derece verimli olacaktır. Bir anlamda bu alan ile birlikte üniversiteye bağlı diğer atölyeler ile de işbirliği sağlanacaktır. Collaboration Space’in Bilgi Merkezi çatısı altında kurulması bu alanın çok çeşitli disiplinlerden gelen öğrencilerin rahatlıkla ve çekinmeden girebilecekleri yerler olması açısından da, mühendislik fakültesindeki laboratuvar ya da atölyelere nazaran, çok daha erişilebilir olmasını sağlamıştır. Başta Sabancı Üniversitesi mensupları olmak üzere, yapılması planlanan işbirlikleri bünyesinde dış kullanıcılara da açık olacaktır.

Bünyesinde, farklı özellikleri bulunan 3D yazıcılardan, 3D tarayıcılara, sanal gerçeklikten robotiklere, “raspberry pi”dan “arduino”ya, lazer kesicilerden matkap setine, amaca uygun donanımlı bilgisayarlardan yazılımlara kadar çok çeşitli araç, gereç, yazılım ve donanım barındırmaktadır. Ayrıca bir fotoğraf stüdyosu ve ses kayıt odası ile birlikte yukarıda da bahsettiğimiz gibi hem ulusal ve uluslararası bağlantılı video konferansların  yapılacağı hem de eğitimlerin ve etkinliklerin yapılacağı seminer odası bulunmaktadır.

Diğer kurumlara örnek teşkil etmesi açısından ülke genelindeki üniversite kütüphanelerinde de yaygınlaşması temenni edilmektedir.